W poprzednim artykule przybliżyliśmy, czym jest amnezja oraz jakie czynniki odpowiadają za jej wystąpienie. Utrata pamięci może dotyczyć okresu od kilku minut do wielu lat. Ale czy zawsze obejmuje tego samego rodzaju wspomnienia?
Podstawowe kryterium rozróżnienia zespołu amnestycznego dotyczy czasu, który obejmuje utrata pamięci. Wyróżnia się amnezję wsteczną oraz następczą. W przypadku pierwszej z nich pacjent pacjent nie jest w stanie odtworzyć nabyte przed chorobą czy urazem wspomnienia. Typowe dla tego rodzaju zaburzeń jest występowanie specyficznego gradientu czasowego – im dane wspomnienie jest starsze, tym mniej jest podatne na amnezję. Amnezja tego typu może być ograniczona do kilku miesięcy lub obejmować lata lub nawet dziesiątki lat. Drugi rodzaj amnezji – amnezja następcza – dotyczy utraty zdolności trwałego zapamiętywania nowych informacji po wystąpieniu urazu czy choroby (Jagodzińska, 2008).
Istotne jest, aby charakter amnezji orzekać po pewnym czasie od wystąpienia patologii. Często bowiem nawet ostre zaburzenia pamięci zanikają. Rzetelna diagnoza pamięci może być dokonywana po roku (Parkin, 1999 za: Jagodzińska, 2008). Niezwykle ważne jest ponadto, aby oceniając pamięć uwzględniać poziom inteligencji danej osoby. W przypadku amnezji mamy do czynienia z nieproporcjonalnym do intelektu osłabieniem pamięci pacjenta.
Nierzadko można również spotkać się z przejściową amnezją globalną (transient global amnesia, TGA). Amnezja tego typu dotyka na pozór zdrowe osoby, które nagle przejawiają głębokie deficyty pamięciowe. Obejmują one następcze zaburzenia pamięci werbalnej, wizualnej, węchowej, dotykowej i kinestetycznej. Amnezja wsteczna (zdarzeń sprzed ataku) jest natomiast zróżnicowana i może obejmować całkowitą utratę wspomnień z danego okresu lub też wyrywkową amnezję wspomnień na przestrzeni dziesiątek lat życia. Po ustąpieniu amnezji globalnej występuje luka pamięciowa obejmująca sam okres ataku oraz do godziny przed jego wystąpieniem. Tego rodzaju amnezja dotyka przede wszystkim osoby między 50 a 70 rokiem życia. Zaburzenie to jest jeszcze stosunkowo mało zbadane. Nie są znane przyczyny wystąpienia przejściowej amnezji globalnej. Przypuszcza się, że mogą być związane z mi
greną lub silnym stresem (Jagodzińska, 2008).
Źródła:
- Jagodzińska, M. (2008). Psychologia pamięci. Badania, teorie, zastosowania. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
- Parkin, A. J. (1999). Memory: A guide for professionals. Chichester: Wiley
- http://cwiczpamiec.pl/rodzaje-amnezji/
- https://www.babskiswiat.com.pl/amnezja.html
- https://www.focus.pl/artykul/rodzajow-amnezji-jest-tyle-co-pacjentow-na-nia-cierpiacych-blog