W potocznym rozumieniu skleroza funkcjonuje jako choroba pamięci, przejawiająca się ciągłym zapominaniem. Niestety, samo zapominanie jest jedynie skutkiem tego, co w medycynie nosi nazwę miażdżycy tętnic – jednej z najpoważniejszych chorób układu krążenia.
Miażdżyca tętnic jest przewlekłą chorobą naczyń tętniczych o dużym oraz średnim przekroju. W bardzo dużym uproszczeniu polega na odkładaniu się w błonie wewnętrznej tętnic szkodliwych estrów cholesterolu oraz trójglicerydów. Cząsteczki te przenikają do ścian tętnic i wywołują przewlekły stan zapalny, dodatkowo zmniejszając ich światło. Ponadto zmiany miażdżycowe prowadzą do zwłóknienia ścian naczyń krwionośnych, zaś same naczynia się zwężają, ponieważ następuje proces zwapnienia szkodliwych substancji. W ostateczności może dojść co powstania skrzepu (Ciświcka-Sznajderman, 1988).
Miażdżyca tętnic dotyka zarówno naczyń wieńcowych, jak i tętnic kończyn dolnych, szyjnych lub mózgowych. Jest bardzo niebezpiecznym schorzeniem, ponieważ patologiczne zmiany mogą powstawać nawet przez kilkadziesiąt lat. Jeżeli nie zostaną szybko rozpoznane, może dojść do zakrzepu. Jeżeli będzie to zakrzep tętnicy mózgowej, wówczas może on doprowadzić do niedokrwienia mózgu, a w konsekwencji do udaru niedokrwiennego. Zaburzenia, które potocznie funkcjonują pod nazwą sklerozy, są właśnie efektem niedokrwienia mózgu. Mogą one dotyczyć nie tylko pamięci, ale również koordynacji ruchowej czy nawet prowadzić do objawów przypominających otępienie o typie alzheimerowskim.
Z tak rozumianą sklerozą walczyć można wyłącznie dzięki prowadzeniu zdrowego trybu życia. Zdrowa dieta jest w tym przypadku kluczowa (Szostak, 2004). Zbilansowane posiłki, bez zbytniego udziału tłustego mięsa oraz nabiału, słodyczy czy białego pieczywa, są wyjątkowo ważne. Tłuste czy zbyt kaloryczne dania warto zastąpić rybami, owocami morza, warzywami oraz owocami, orzechami czy zieloną herbatą. Jeżeli mięso, to wyłącznie chude i w niewielkich porcjach, węglowodany również w tradycyjnej ilości – skrobia, zawarta w ziemniakach czy makaronie, powinna stanowić nie więcej niż 60% energetycznej dziennej zawartości diety. Słodyczy oraz tłustych potraw należy unikać – szczególnie tych, które nie zawierają kwasów z grupy omega-3.
Ponadto należy zmienić wszystkie codzienne aktywności. Zakazane jest palenie papierosów, ponieważ tlenek węgla zawarty w dymie tytoniowym przyspiesza powstawanie zmian miażdżycowych. Codzienny stres również powinien zostać zminimalizowany – nadciśnienie uszkadza oraz powoduje nadmierny rozrost ścian tętnic (Ciświcka-Sznajderman, 1988). Do tego konieczne jest zaordynowanie sobie jakiejkolwiek aktywności fizycznej, oczywiście w miarę własnych możliwości (Vetulani, 1998). Bieganie, prosty aerobik, pływanie, jazda na rowerze – czyli każda aktywność, dzięki której spalamy nadmiar kalorii, z pewnością zapobiegną miażdżycy, a co za tym idzie, sklerozie.
- BIBLIOGRAFIA:
- Ciświcka-Sznajderman, M. (1988). Miażdżyca. W: Orłowski, W. (red.), Nauka o chorobach wewnętrznych (t. II, s. 295 – 304). Wyd. II popr. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
- Szostak, W.B. (2004). Zasady zdrowego żywienia w profilaktyce metabolicznych chorób cywilizacyjnych. Postępy Nauk Medycznych, 1-2, 3 – 9.
- Vetulani, J. (1998). Jak usprawnić pamięć?. Wyd. III. Liszki: Wydawnictwo Platan.